روشنگری، ۵ سپتامبر ۲۰۰۸
افغانستان ۹۰ درصد ترياک جهان را توليد ميکند. بهای اين را زنان می دهند.
روشن قاسم عروس ۱۱ ساله سعید محمد ۵۵ ساله که همسر و چهار فرزند دارد.
روشنگری: سرکوب و تبعيض جنسی در ايران و افغانستان عليرغم تفاوت ها، فصل مشترکی دارند: بازی قدرت با سنت های مردسالارانه. دو هفته پيش خبر عفو سه مرد متجاوزبه يک زن افغان توسط حامد کرزی پخش شد. ملالی جويا زن شجاع افغانی در زير به توصيف شرايطی ميپردازد که در آن قدرت با لگد مال کردن حق زن به دست می آيد و حفظ ميشود. بخشی از مصاحبه Farooq Sulehria روزنامه نگار افغانی تبار ساکن سوئد با ملالی جويا را که جنگ سالاران عضويت او در پارلمان را معلق کرده اند، در زير می‌خوانيد.
س: در مورد تعليق عضويت تان در پارلمان به دادگاه شکايت کرديد؟ آيا در اين مورد با کرزی تماس گرفتيد؟
جويا: در افغانستان مافيا سيستم را اداره ميکند. همان جنگ سالارانی که در پارلمان هستند، دادگاه را اداره ميکنند. اين جنگ سالاران اتحاد شمال هستند که مسئول اجرای عدالت هستند. عضويت مرا تعليق کردند چون گفته بودم پارلمان اصطبل حيوانات است. هرچند به نظر من حيوانات موجودات مفيدی هستند. جنگ سالاران از من ميخواهند عذرخواهی کنم. من به خاطر اينکه حقيقت را به صدای بلند گفتم عذرخواهی نميکنم. من هيچ شانسی نمی بينيم که جنگ سالاران در دادگاه عدالت را در من به اجرا در آوردند. بعلاوه يک دليل ديگر هم هست: ترس از امنيت شخصی. هيچکس جرات نميکند برای من اقامه دعوا کند. حالا يک وکيل موافقت کرده اين کار را بکند و من به دادگاه خواهم رفت (دادگاه در ماه آوريل برگزار ميشود.) به هرحال من به دادگاه خواهم گفت که نه من بلکه جنگ سالاران را بايد در کرسی متهم در دادگاه بنشانند.
در مورد کرزی، که بطور بی‌شرمانه در مورد تعليق نمايندگی من ساکت بوده است، من هيچوقت با او تماس نگرفتم. اين او بود که بايد با من تماس می‌گرفت. از طرف ديگر در سراسر افغانستان عليه تعليق نمايندگی من تظاهرات بر پا شد. پليس کرزی جايی که خوب عمل کرد، در سرکوب اين تظاهرات ها بود. ولی کرزی هم چه ميتواند بکند؟ مردم افغانستان با دادن لقب شهردار کابل او را مسخره ميکنند. چون او فراتر از کابل کنترلی ندارد.
س: پس چطور کرزی در قدرت است و چطور شما پارلمان افغانستان را غيردمکراتيک ميخوانيد وقتی که از طريق يک انتخابات عمومی روی کار آمده است؟
جويا: خوب اين پارلمانی است که ۸۰ درصد اعضای آن جنگ سالارها يا سران قاچاقچی ها هستند. آنها جای شان را در پارلمان بوسيله لوله تفنگ دزديده اند يا به کمک دلارهای آمريکايی کرسی های پارلمانی را خريده اند. در برخی موارد هم تفنگ و هم دلار نقش بازی کرده است. حتی سازمان ديده بان حقوق بشر هم برخی اعضای عمده اين پارلمان را جنايتکار جنگی خوانده است. ولی اين پارلمان در يک حرکت منحصر به فرد به جنگ سالاران در مقابل جناياتی که در دوره جنگ انجام دادند مصونيت داد. حتی ملا عمر هم ميتواند از اين مصونيت برخوردار باشد.
کرزی که به او به عنوان شر کمتر رای دادند با همه اين جنايتکاران همکاری دايم دارد. از اين رو تعجبی ندارد که او امروز از محبوبيت برخوردار نيست. ولی آمريکا و تمام جنگ سالارانی که با آمريکا همکاری ميکنند او را در کاخ رياست جمهوری نگاه داشته اند.
س: درکابل در باره برادر کرزی بيشتر صحبت هست تا خود او. هر پروژه سطح بالايی که در مورد املاک در دست اجراست يا هر پرونده فساد به کرزی جوان نسبت داده ميشود. همچنين از او به عنوان واسطه مواد مخدر صحبت ميشود؟
جويا: فساد و قاچاق مواد مخدر به مسايل عمده تبديل شده اند. به نظر من امنيت مهم ترين مساله است. فساد در مرتبه بعد قرار دارد. آن به اصطلاح جامعه جهانی که در واقع چيزی به جز دولت آمريکا و متحدانش نيست، مقادير عظيمی پول می فرستند. با اين پول ها می شد نه يک بلکه دو افغانستان ساخت. ولی حتی خود کرزی هم اعتراف کرده که پول های سرانجام به جيب وزرا، بوروکرات ها و اعضای پارلمان می رود. از آن سو آدم می شنود يک مادر در هرات دخترش را به ده دلار می فروشد. و فقط برادر کرزی نيست که قاچاقچی است، سربازان خارجی هم گفته ميشود در قاچاق نقش بازی ميکنند.
س: واقعا؟ دليلی در دست هست؟ يا گزارش مطبوعاتي؟
جويا: بله گزارش های مطبوعاتی در مورد آن وجود داشته است. تلويزيون دولتی روسيه هم به نقش سربازان آمريکا در قاچاق مواد مخدر اشاره کرده است. اين در مطبوعات اينجا گزارش شده است. ولی اين يک راز سرگشاده است. کرزی در يکی از سخنرانی های سال گذشته اش گفت فقط افغان ها نيستند که در ترافيک مواد مخدر دست دارند. او به نقش نيروهای خارجی اشاره کرد. هرچند او از هيچ کشوری نام نبرد ولی مردم افغانستان فهميدند منظور او چيست. و مواد مخدر يک مساله افغانی نيست. حالا مواد مخدر افغانستان از نيويورک و پايتخت های اروپايی سردر می آورد. بنابراين عجيب نيست که افغانستان ۹۰ درصد ترياک جهان را توليد ميکند. بهای اين را زنان می دهند. حالا حرف از “عروس های ترياک” هست. وقتی محصول به بار نمی آيد و دهقانان قادر نيستند وام های شان را پس بدهند، به جای آن دخترشان را به عنوان “عروس” به جنگ سالاران می دهند.
س: چرا آمريکا اجازه ميدهد وضعيت اينگونه پيش برود؟
جويا: آمريکا ميخواهد وضع همين طور که هست بماند. حفظ وضع موجود. چون افغانستانی که از آن خون ميبارد و در رنج است، بهانه خوبی برای تداوم حضور آن در کشور است. حالا آنها دارند حتی طالبان ها را در آغوش می گيرند. اخيرا، در موسی قلعه، يک فرمانده طالبان، ملا سلام توسط کرزی به عنوان فرماندار انتخاب شد. آمريکا با طالبان مساله‌ای ندارد اگر آنها “طالبان خودمان” باشند.
نه فقط کرزی بلکه تمام اين جنگ سالارها توسط آمريکا در قدرت نگاه داشته شده اند. به اين دليل است که وقتی تظاهرات عليه جنگ سالاران برگزار ميشود، عليه نيروهای خارجی هم تظاهرات ميشود. مردم اينجا عقيده دارند جنگ سالاران را نيروهای خارجی حفظ ميکنند. وقتی آمريکا کشور را ترک کند، جنگ سالاران هم قدرت شان را از دست ميدهند، زيرا آنها ميان مردم پايه ندارند. وقتی نيروهای آمريکايی افغانستان را ترک کنند، مردم افغانستان تکليف اين جنگ سالاران را هم روشن ميکنند.
س: ولی فکر نمی کنيد اگر نيروهای خارجی بروند وضعيت امنيتی بدتر ميشود؟
جويا: شايد. ولی به مردم سوئد بگوييد سربازان سوئدی دارند اهداف آمريکا در افغانستان را پياده ميکنند. مردم دوستدار دمکراسی در سوئد بهتر بود به جای اعزام سرباز، از نيروهای دمکراتيک افغانستان حمايت ميکردند. سوئد بايد دکتر، پرستارو معلم به افغانستان بفرستد و مدارس و بيمارستان ها را بسازد.
————
* عروسان ترياک “opium brides” را گل های ترياک “opium flowers” يا عروس ها ی بدهکار “Loan Brides” هم ميخوانند.